شروع ترمه‌بافی در ايران به اوايل دوران صفویه بر می‌گردد. البته عده‌ای معتقد هستند که زادگاه اصلی ترمه، قلب آسیای مرکزی و ارتفاعات کشمیر است؛ اما عده‌ای دیگر بر این باوراند که ترمه‌بافی برای اولین بار در ایران آغاز شده است و سپس به کشمیر راه پیدا کرده است. ذوق، سلیقه و ابتکار هنرمندان ایرانی، ظرافت در بافت، کیفیت و طرح‌های خیال‌انگیز ترمه‌ی ایرانی در سراسر دنیا کم‌نظیر است. این هنر اصیل در زمان صفویان به دوران اوج شکوفایی خود رسیده بود، در دنیا شناخته شد و به یکی از اقلام صادراتی ایران تبدیل شد.
مراحل بافت ترمه
مواد اوليه
نخستين مرحله‌ی بافت ترمه، تهيه مواد اوليه‌ی آن است .معمولا ترمه را از پشم و ابريشم می‌بافند. پشم سفيد رايج‌ترين پشمی است كه در بافت ترمه مورد استفاده قرار می‌دهند چون می‌توان آن را به رنگ‌های دلخواه رنگ‌آمیزی کرد. پشمی که در بافت ترمه مورد استفاده قرار می‌گیرد باید مرغوب باشد و الیاف بلندی داشته باشد. این ویژگی‌ها در پشم گوسفندان ایران و کشمیر وجود دارد.
شستن پشم
پس از تهيه‌ی پشم مرغوب، اولين مرحله تميز كردن پشم از چربی و آلودگی‌های موجود در آن است. این مرحله بايد قبل از رنگرزی انجام شود.
سفيد كردن پشم
در ايران از دو روش برای سفيد كردن پشم استفاده می‌شود.
در روش اول پشم‌ها را در چمنزار پهن می‌کردند تا پس از جذب شبنم و تبخير آن در روز سفيدتر شود و اين عمل را چندين بار تکرار می‌کردند.
روش دوم استفاده از مشتقات گوگرد برای سفيد كردن پشم است.
ثابت كردن رنگ
بعد از اينكه پشم‌ها به اندازه‌ی كافی سفيد شدند، مرحله‌ی بعد رنگ کردن آنها است كه يكی از مهم‌ترين مراحل در تهيه‌ی پشم برای بافت ترمه است. از آنجایی که رنگ‌هايی كه مستقيم به كار برده شوند دوام و ثبات ندارند، رنگرزهای ايران برای رفع اين مشكل، از موادی به نام دندانه استفاده می‌كردند. دندانه یک ماده‌ی شيميايی معدنی است كه توانايی جذب رنگ را در پشم افزايش می‌دهد. رايج‌ترين دندانه‌هایی كه در ايران به كار می‌رفتند عبارت‌اند از زاج سفيد، قلع، روی، كلر، سرب و … .
ابريشم طبيعی
تار مورد استفاده در ترمه‌بافی از ابريشم طبيعی و گاه نخ پنبه است؛ پود آن نيز از ابريشم، نخ و يا كرك همراه با رنگ‌های متنوع است.
رنگرزی با رنگ‌های طبيعی و گياهی
رنگ ترمه‌های ايرانی معمولا از گياهان تهيه می‌شود و طبیعی است. اين رنگ ممكن است از ريشه، تنه، برگ‌ها، گل، ميوه يا پوست گياهان به دست آيد.
نقوش ترمه
نقش‌های ترمه نيز از گذشته‌ها تاکنون با حفظ محوريت «بته جقه» با طرح‌ها و رنگ‌های مختلف و متنوع به شکلی اصيل باقی مانده است به نحوی که حتی اصلی‌ترين نقش و نگار ترمه‌های ماشينی نيز بته جقه است. ديگر نقش‌های ترمه عبارت‌اند از طرح جام، بته كشميری، بته اژدری، رضا تركی، گلزار، قاب قرآن، خجسته، تاجی، بته جقه، بته خرقه، بته بادامی، بته سروی و گل شاه‌عباسی.
كاربرد ترمه در گذشته و حال
در زمان‌های گذشته از ترمه استفاده‌های زیادی می‌کردند از جمله در دوختن لباس‌های فاخر، پرده، جانماز، خلعتی و… . امروزه نیز به فراخور شرایط زندگی از این بافته‌ی زیبا در تهیه‌ی رومیزی، روتختی، پارچه‌ی مبلمان و حتی اخیرا در دوخت کیف و کفش مورد استفاده قرار می‌گیرد.